Boerenkool is natuurlijk vooral bekend van de stamppot, maar je kunt met deze donkergroene krulkool nog meer kanten op. In dit artikel bespreken we:
- Hoe je boerenkool schoonmaakt en snijdt
- Op welke manieren je het kunt bereiden
- Boerenkool koken populair
- Enkele van onze beste recepten
- Een aantal handige tips en leuke variaties
1. Boerenkool schoonmaken en snijden
Meestal wordt boerenkool voorgesneden verkocht, en dan kun je dit stukje overslaan. Maar als je boerenkool aan de struik hebt gekocht of als het uit de moestuin komt, moet het eerst nog even worden schoongemaakt en gesneden.
Verwijder eerst de bladstelen. Dunnetjes kun je gewoon afbreken, voor de rest zul je een mes moeten gebruiken. Was daarna de bladeren grondig. Juist die leuke krulletjes zijn enorm goed in het vasthouden van zand en ander vuil. Het beste gaat dit door ze door een bak water te halen, die je eventueel enkele keren ververst. Zo heb je ook het minste water nodig.
Hierna moet je de bladeren nog snijden. Dat gaat het eenvoudigste als je ze oprolt en dan in reepjes snijdt. Let op dat je ze voor stamppot goed fijn snijdt. Zo heb je geen last van eventuele nerven. Als je van plan bent het grover te snijden, moet je die namelijk voor het snijden al verwijderd hebben, samen met de bladstelen.
Als alternatief voor zelf snijden kun je ook de keukenmachine gebruiken, op de grofste stand. Hierna kun je de kool verder bereiden.
2. Bereiden: hoe moet je boerenkool maken?
Boerenkool wordt gewoonlijk gekookt, en meestal dan ook verder verwerkt in stamppot of een ovenschotel. Deze drie manieren zullen we hieronder bespreken. Daarnaast kun je boerenkool ook (roer)bakken of wokken, stomen, en stoven. Ook die bereidingswijzen zullen we hieronder behandelen.
2.1 Boerenkool koken
Boerenkool wordt vaak samen met aardappels gekookt, maar het kan natuurlijk ook apart, zoals we hieronder uit de doeken doen. De eerste methode bespreken we bij punt 2.2.
Neem een ruime pan, want boerenkool slinkt niet heel erg veel. Doe de boerenkool met een ruime bodem water en een snufje zout in de pan en breng deze aan de kook. Hoe lang het moet koken is een kwestie van smaak, maar vanaf een kooktijd van 15-20 minuten is het vaak wel gaar. Kook het niet te lang, want dan wordt de kool papperig en bovendien minder goed verteerbaar. Zorg er bij het afgieten voor dat er weinig water in achterblijft, bijvoorbeeld door het in een vergiet te doen en nog even aan te drukken daarna.
2.2 Boerenkoolstamppot maken
Hierbij worden de aardappelen vaak samen met de kool gekookt. Wij willen dat afraden, omdat het zo eigenlijk niet mogelijk is om de garing van beide groenten perfect te krijgen. Weliswaar luistert het bij beiden niet erg nauw, maar toch. Daarnaast is het afgieten zo wel erg lastig, én is het stampen moeilijker, omdat je eigenlijk enkel de aardappel hoeft te stampen; de kool hoeft daarna enkel door de puree gemengd.
Mocht je de groenten dan evengoed graag gezellig samen willen koken, dan rekenen we voor de zekerheid op een kooktijd van 25 minuten totaal voor de boerenkool, waarvan 15 voor de aardappelen. Zet een grote pan op met de boerenkool en een flinke snuf zout. Als het aan de kook is 10 minuten laten koken. Snijd intussen grote aardappels in tweeën. Voeg dan de aardappels toe. Zorg dat de aardappels onderin de pan terecht komen, met de kool erboven. Laat dit nog een minuut of 15 koken, totdat je er met een vork in kunt prikken. Giet het geheel af in een vergiet en druk nog even aan om overtollig kookvocht te verwijderen. Hierna kun je de stamppot bereiden.
- Recept 1: klassieke boerenkoolstamppot. Neem voor vier personen 750g tot 1 kilo gesneden boerenkool, ruim een kilo aardappelen (de verhouding boerenkool-aardappelen is ongeveer 3 op 4), ca. 150 ml melk en een stukje (room)boter. Kook de aardappelen en de boerenkool, al dan niet samen in één pan. Stamp er een puree van met de melk en boter. Afmaken met zwarte peper. Serveer met een rookworst en tafelzuur (azijn, augurken, enz.). Tip: als je alles in één pan wilt doen kan de rookworst prima meegaren met de groente. Voeg ‘m dan toe samen met de aardappelen.
2.3 Ovenschotel met boerenkool maken
Voor de smaak hoeft het niet veel verschil te maken, maar voor een feestelijke presentatie is het een aanrader om eens een ovenschotel te maken met boerenkool. Bijvoorbeeld zoals in de eenvoudige stamppotvariatie in het recept hieronder.
- Recept 2: ovenschotel van boerenkoolstamppot. Neem voor vier personen dezelfde hoeveelheden als in recept 1 hierboven. Gaar de groenten apart van elkaar. Verwarm de oven voor op 200 á 220 graden en vet een ovenschaal in. Snijd de rookworst in stukjes en meng deze op de bodem van de ovenschaal door de gegaarde boerenkool. Maak puree van de aardappelen en verdeel die over de boerenkool. Schuif het geheel een kwartiertje in de oven tot de puree bruin kleurt. Uiteraard deze ook serveren met tafelzuur. Tip: trek er voor een extra mooi effect wat voren in met een vork of spatel voor je de schotel in de oven schuift.
2.4 Boerenkool (roer)bakken of wokken
Bij roerbakken is het zaak de groente goed fijn te snijden, zodat het snel beetgaar en knapperig wordt in plaats van slap en waterig. Bovendien ben je dan zo klaar: het kan in enkele minuten gedaan zijn. Wel blijven proeven, want al te beetgaar is niet de bedoeling.
2.5 Stomen
Bij de traditionele manier van bereiden wordt boerenkool vaak ook min of meer gestoomd, omdat het dan voor minstens de helft uit het water wordt gekookt waar dan de aardappels in liggen (zie punt 2.2 hierboven). De boerenkool blijft mooi vol van smaak en bovendien treed slechts minimaal verlies van vitamines en mineralen op. Reken op een kooktijd van 15-25 minuten.
2.6 Stoven
Stoven is een goede manier om extra smaak mee te geven. Eerst kort aanbakken totdat de kool slinkt, voeg een bodempje vocht naar keuze toe (bijvoorbeeld bouillon) en laat het in 20-25 minuten mooi gaar worden.Tip: als je je boerenkool graag met spekjes combineert is stoven dé manier. Bak de spekjes op middelhoog vuur uit en voeg dan de kool toe; nog even laten bakken. Blus dit als de kool is geslonken af met wat witte wijn of een lichte bouillon en laat de smaken optimaal intrekken terwijl je de kool verder laat garen.
3. Tips en variaties
- Van boerenkool eten we best veel. Voorgesneden moet je op ongeveer 250 g per persoon rekenen; met verse, nog ongesneden is dat de helft tot twee keer zoveel.
- Als je teveel verse boerenkool hebt blijft dat – ongesneden! – maximaal een week goed in de koelkast. Ook kun je het prima invriezen. Eerst snijden en 2-3 minuten blancheren en daarna meteen de diepvries in. Zo blijft het prima een halfjaar goed.
- Na het invriezen gaat opwarmen heel snel. Bevroren boerenkool koken gaat het eenvoudigst als je de kool niet van tevoren ontdooit. Zet een pan op met wat water en voeg de kool pas toe als dat aan de kook is. Zo houd je de meeste bite over.
- In de Verenigde Staten is boerenkool (her)ontdekt. Het zou een “superfood” zijn. Kale smoothies (kale is Engels voor boerenkool) zijn een heuse rage. Nu is boerenkool natuurlijk hartstikke gezond, zoals we hier allang wisten. Dat hoeft niet te betekenen dat het vies moet smaken, en dat doet het in de meeste smoothies beslist! Wij hebben daarom voor deze oer-Hollandse groente een heel Nederlands advies: doe maar gewoon, maak het niet te gek – in de stamppot is boerenkool ook reuzegezond.
- En als je naar echt iets anders op zoek bent laat boerenkool zich vanwege de krachtige smaak goed combineren met allerlei stevige kruiden, zoals nasikruiden, of shoarmavlees en –kruiden, of chorizo …
Op dit artikel rust auteursrecht. Zonder onze toestemming is vermenigvuldiging verboden.
Veronica says
1 februari 2022 at 20:31Weet je wat ook lekker is? Chips van boerenkool! Bladeren wassen en drogen, harde nerven verwijderen, stukjes blad in kom mengen met olijfolie en beetje zout, op bakplaat tien minuten in oven van 150 graden. Smullen!
Johanna says
23 december 2021 at 22:59Wat kan ik voor de kerst nog bij de boerenkool serveren buiten de augurken en zilveruitjes en worst en vlees. Evt voorgerecht en ijs na
Hanneke Molenaar says
18 oktober 2021 at 20:26Boerenkool is ook lekker als sla! Heerlijk met granaatappel!
Jasje says
6 oktober 2019 at 13:54Boerenkool klaarmaken met gerookte kip kan dat?
roel says
27 juli 2020 at 15:59tuurlijk… alles kan… even roerbakken, samen met de kip… lekker kruiden en smakelijk
Leroy says
4 januari 2018 at 12:32Knoflook in wat olie bakken, niet aan laten bakken dan wordt knoflook bitter maar genoeg zodat de knoflook helemaal in de olie trekt. Dan de boerenkool toevoegen en even mee wokken. Zo serveren en heerlijk genieten.
Mieke says
11 januari 2017 at 12:11Ga het recept uitproberen om te bereiden met de spekjes en daarna de boerenkool mee te stoven….laat nog weten hoe ’t smaakte!!
In de oven dan natuurlijk, gr. Mieke
Anita says
2 december 2016 at 10:28Deze site net voor het eerst bekeken, informatief !
Goeie info bijv. bij Boerenkool, eerse alinea bij 2.2.
Thks ☺