Sopropo bereiden: tips en variaties

Sopropo is een groente die in met name de Surinaamse keuken nog wel wordt gebruikt, maar in Nederland tamelijk onbekend is. In dit artikel zullen we de sopropo uitgebreid bespreken. Dat doen we in vier punten:

1. Inleiding: wat is sopropo voor groente?
2. Schoonmaken en snijden
3. De bereidingswijze en enkele recepten
4. Overige handige tips en leuke variaties

1. Inleiding: wat is sopropo voor groente?

Sopropo is niet zo gemakkelijk in één woord samen te vatten. Het wordt aangeboden onder evenveel namen (onder meer bittermeloen, balsempeer, karela en pare) als er verschijningsvormen zijn: even groot als een flinke courgette of zo klein als een augurk, groen of wit, met een gladde of juist enorm gebobbelde, wrattige schil, bijna bolrond of juist heel langwerpig… Vergelijk bijvoorbeeld de afbeelding hieronder met de foto uit de inleiding.

1.1 Smaak

Voor de verdere verwerking maken de vorm en grootte echter nauwelijks uit. De smaak is relevanter. Deze is bitter, zo bitter zelfs dat de overige smaak er niet meer zo veel toe doet, net als bij bijvoorbeeld bitter lemon of tonic. Daarnaast vinden ook zelfverklaarde kenners dat de overige smaak weinig krachtig is, als van komkommer, groene paprika of courgettes.

Verder (maar dit is geen wetmatigheid!) wordt er gezegd dat rijpere sopropo’s minder bitter zijn dan heel onrijpe. Je kunt dit herkennen door de lichtere en/of gelere kleur in plaats van het normale donkergroen. Tip: voel wel goed of de sopropo stevig is. Gelig en slap betekent dat de groente niet meer vers is, en dan kun je ze beter laten liggen. Ook zijn de grotere varianten met een gladdere schil vaak milder van smaak. Let wel: voor de nieuwkomer is ook relatief mild nog echt even wennen.

Tijdens het rijpen verschieten sopropo’s van kleur. Vaak krijgen ze een heel decoratieve tint, variërend van feloranje tot rood. Helaas zijn ze dan niet meer eetbaar.

1.2 Voedingswaarde: hoe gezond is sopropo?

De smaak is dus niet voor iedereen weggelegd, maar daar staat tegenover dat er aan sopropo vele gezonde eigenschappen worden toegeschreven. Het zou een rijke bron van antioxidanten, vitamines en sporenelementen zijn, en een gunstig effect hebben op de nieren en op een aantal ziektes, waaronder diabetes, reuma, spit en maagklachten. Wel raden sommigen aan om consumptie tijdens de zwangerschap te vermijden.

1.3 Verkrijgbaarheid

Sopropo kun je in Nederland helaas niet zomaar overal kopen, maar wie goed oplet zal ze in grotere supermarkten, in toko’s en op de markt kunnen vinden. In toko’s worden ze ook wel ingeblikt (op zout water) en zelfs ingevroren aangeboden. Naast de hierboven genoemde namen vind je ze soms wel eens onder de noemers bitter melon en bitter gourd. (Let op: soms kun je ook gedroogde sopropo vinden. Dit is echter alleen geschikt om thee van te zetten, die evenwel volgens velen erg gezond is en bovendien veel minder bitter dan de verse groente.)

2. Schoonmaken en snijden

Van sopropo kun je de schil (inclusief eventuele wratten) en het vruchtvlees eten, maar de zaden en de zachte, spons- of schuimachtige zaadlijsten die in het midden zitten worden meestal weggegooid. Was de sopropo goed aan de buitenkant en snijd de kontjes eraf. Snijd hem dan in de lengterichting in tweeën. Je kunt nu de zaden en zaadlijsten eruit schrapen met een lepel. Enkel de zachte delen hoeven weg. Eventueel kun je ook de helften nog eens in de lengterichting halveren. Zo steken de zaadlijsten er in een driehoekige vorm uit die je er gemakkelijk af kunt snijden. Ten slotte snijd je de groente in reepjes of halve rondjes.

Soms kom je ook een recept tegen voor gevulde sopropo. Daarvoor moet je dan wel eerst een sopropo uithollen, en het kan best even pielen zijn voordat je een mooi buisje hebt gekregen. Tip: als het niet lukt, kun je ook gewoon twee helften uitlepelen en die weer aan elkaar binden met keukentouw.

3. Bereiden: hoe moet je sopropo klaarmaken?

Vaak begint men na het snijden door de sopropo eerst te weken voor het opheffen van de bittere smaak. Dit heeft nogal wisselend succes, maar we kunnen het de beginnende eter toch aanraden. Dit proces wordt verder beschreven bij het kopje Tips en Variaties (zie onder).

Daarna kan de sopropo verder verwerkt worden. Je kunt het roerbakken of wokken, koken of stoven en stomen. Deze bereidingswijzen bespreken we hieronder, met tussendoor enkele van de lekkerste recepten.

3.1 Roerbakken of wokken

Wokken of roerbakken is een veelgebruikte bereidingswijze. Aandachtspunten zijn de smaak (goed te combineren met andere stevige smaken, maar je kunt de balans van een meer delicaat gerecht volledig verstoren) en de garing. Meestal heeft in stukjes gesneden sopropo maar enkele minuten nodig, want het is beetgaar het lekkerste.

Je kunt de smaak echter ook juist naar voren laten komen. Wie wel eens Indonesisch heeft gegeten is waarschijnlijk bekend met atjar. Dat is een zoetzuur bijgerecht, typisch op basis van één of meerdere ingelegde groenten, dat uitstekend werkt om de vaak stevig gekruide andere gerechten mee af te blussen. Met sopropo kun je precies hetzelfde effect bereiken, juist vanwege de verfrissende bitterheid. Zoals bijvoorbeeld in dit bijgerecht, waarbij we sopropo in z’n waarde laten.

• Recept 1: snelle roerbak van sopropo. Snijd sopropo in kleine schijfjes en roerbak deze in enkele minuten beetgaar. Blus af met wat wittewijnazijn en breng naar smaak in balans met suiker (gemberwater werkt ook goed). Afmaken met een flinke snuf zout. Serveer als bijgerecht naast pittige exotische schotels. Tip: voor deze bereiding niet de sopropo eerst weken. De bittere smaak is in feite de essentie van dit gerecht, en bovendien neemt door het weken de knapperigheid af.

3.2 Koken of stoven

Echt koken is wat ongebruikelijk, omdat sopropo dan al snel overgaar en te zacht wordt. Stoven in wat minder vocht is daarentegen heel algemeen. Je kunt zo namelijk heel goed smaak aan de sopropo meegeven, wat met bijvoorbeeld roerbakken veel lastiger is. Denk dan aan bijvoorbeeld curry’s en reken op een kooktijd van 3-5 minuten.

3.3 Stomen

Sopropo kun je ook stomen. Dat is wel enkel voor mensen die bekend zijn met de smaak, want die wordt door deze bereiding hooguit meer uitgesproken. Reken op een kooktijd van 10-15 minuten.

4. Tips en variaties

• Sopropo is niet erg goed houdbaar. Je kunt ze het beste in hun geheel bewaren in de groentelade. Invriezen is niet aan te bevelen, ook niet in een bereid gerecht, omdat de smakelijke stevigheid na opwarmen al snel verandert in een slappe, melige substantie.
• Zoals we hierboven al aangaven kun je sopropo weken om de bittere smaak enigszins te doen afnemen. (Succes niet gegarandeerd!)
• Een alternatieve methode is als volgt. Meng de stukjes sopropo met een flinke theelepel zout en laat dit minstens 15 minuten staan totdat het zout vocht heeft onttrokken aan de sopropo, die dan van buiten nat moet zijn geworden. Spoel dit goed af onder de kraan en verwerk het daarna verder.
• Mocht je er na bereiding achter komen dat de sopropo je te bitter is, dan kun je het beste iets zoets toevoegen om het te neutraliseren. Een lepeltje suiker bij recept 1 maakt het direct veel beter te verteren voor mensen die het niet zo gewend zijn. Een durfal kan ook vuur met vuur bestrijden: een lepeltje sambal zal gegarandeerd afleiden van de bittere smaak…

---

Op dit artikel rust auteursrecht. Zonder onze toestemming is vermenigvuldiging verboden.

---