Groente

Groente.nl

meer dan enkel groente

Afbeelding tomaten
Home » Groentes » Spliterwten koken: tips en variaties

Spliterwten koken: tips en variaties

SpliterwtenSpliterwten zijn gedroogde groene erwten waarvan het velletje is verwijderd. Daardoor vallen de erwten in twee stukken uit elkaar: ze splitsen, vandaar de naam. Je kunt ze dan ook herkennen aan de vorm: de ene kant is bol, de andere plat. Het weghalen van het velletje heeft als voordeel dat je ze direct in een maaltijd kunt verwerken zonder de erwten eerst te hoeven doppen. In bijvoorbeeld erwtensoep vallen de spliterwten daarom uit elkaar zonder vervelende stukjes in de soep.

In dit artikel bespreken we deze groente in vier punten:

  1. Verkrijgbaarheid: waar kun je spliterwten kopen, en waar moet je op letten?
  2. Weken
  3. Bereiden en recepten
  4. Overige handige tips en leuke variaties.

1. Verkrijgbaarheid: waar kun je spliterwten kopen, en waar moet je op letten?

Spliterwten kun je op vele plaatsen kopen: toko’s, natuurwinkels, supermarkten, enzovoorts. Meestal worden ze gedroogd aangeboden, zoals in de afbeelding hierboven, maar soms kun je ze ook wel in vocht in pot of blik krijgen. Voor de smaak en voor de bereidingswijze maakt dat niets uit. Het voordeel van spliterwten in pot of blik is dat je ze niet eerst hoeft te weken (zie het stukje hieronder), maar gedroogde spliterwten zijn meestal weer veel goedkoper.

Verder worden er soms “groene” of “gele” spliterwten aangeboden. Dat is louter een kleurverschil. De smaak is hetzelfde. Bovendien is het een subtiel verschil. Bij het weken worden beide soorten weer min of meer groen, en als er bij de erwtensoep uiteindelijk al een onderscheid te maken is zal dat vaak zijn tussen licht- en donkergroen.

Toch kun je beter voor groene spliterwten kiezen als je een echte, ouderwets groene erwtensoep wilt bereiden. Er worden soms namelijk soorten aangeboden die echt geel zijn, en die na het koken ook in een gele soep resulteren. Deze soorten zijn vaak bij toko’s te koop en worden dal (ook wel: daal, dahl, matar dal) genoemd. Overigens niet te verwarren met chana dal, want dat wordt meestal gemaakt van kikkererwten. Zie verder bij de recepten hieronder.

2. Spliterwten weken, hoe doe je dat?

Spliterwten afbeelding 2Het is voor de meeste gerechten niet strikt noodzakelijk om gedroogde spliterwten te wellen voor gebruik. Dat is echter wel aan te bevelen, omdat je dan veel meer controle over je gerecht hebt. Zo weet je altijd zeker dat de erwten gaar worden en dat ze binnen een redelijke tijd stuk koken. Als vuistregel kun je ervan uitgaan dat ongeweekte spliterwten tweemaal zoveel tijd nodig hebben om zacht te worden, maar soms worden ze eigenlijk helemaal niet gaar. Weken is dus een aanrader.

Spoel de erwten altijd eerst goed af. Doe de spliterwten dan in een bak met koud water. Reken per kilo erwten ongeveer 1,5 tot 2 liter water. Laat de erwten enkele uren, maar het liefste overnacht weken.

Vervolgens kun je de erwten afgieten en ze verder in je gerecht verwerken. Beter is echter om ook het weekvocht in je maaltijd op te nemen. Het vocht zal na het weken namelijk bomvol vitamine B zitten, dat uit de erwten is gekomen. Probeer daarom de erwten te weken in evenveel water als in het recept staat voor een extra gezond gerecht.

3. Bereiden: hoe moet je spliterwten koken?

Spliterwten worden gebruikt om een dikke, gebonden soep te maken, of een nog wat dikkere brij. Hiervoor moet de erwt niet zomaar gaar maar ook stuk worden gekookt, hetgeen dus altijd de bereidingswijze is. In de basis gebruik je een halve tot anderhalve liter water per kilo bonen. De kooktijd is minstens een halfuur of totdat de bonen geheel zacht zijn geworden en kapot zijn gekookt. Zodra het water aan de kook is volstaat een zachte pruttelstand. Zo voorkom je ook dat het overkookt als je even niet kijkt. Hoewel niet alle recepten en/of verpakkingen dit aangeven is het daarbij aan te raden om de erwten altijd eerst te weken (zie hierboven).

Dit kun je in vele recepten toepassen, bijvoorbeeld:

  • In Nederland, uiteraard, erwtensoep. Iedereen heeft hier wel een ander recept voor, maar als je ongeveer drie liter water per kilo gedroogde spliterwt gebruikt heeft de soep altijd een prima, pureeachtige consistentie, zonder dat je bijvoorbeeld nog aardappelen hoeft toe te voegen. Ook in een aantal andere soepen worden soms spliterwten gebruikt voor de binding.
  • In Suriname: o.a. roti (specifiek: roti daal). Hierbij worden de spliterwten gekookt tot ze niet meer hard, maar ook niet helemaal puree zijn. Vervolgens worden ze afgegoten en in een vijzel fijngewreven met wat kruiden, zoals bijvoorbeeld zout, peper, ui, knoflook en komijnzaadjes. Die puree wordt dan kort gebakken, tot de bekende plakken uitgerold en nog even afgebakken tot platte pannenkoeken.
  • In de Arabische wereld: als variant op falafel. De spliterwten worden een dag lang geweekt, met kruiden samen fijngestampt, tot balletjes gevormd en gefrituurd.
  • In India: als basis voor talloze sterk gekruide pureeachtige gerechten (matar dal). Hierbij worden de spliterwten vaak niet geheel tot moes gekookt, maar totdat je ze gemakkelijk fijn kunt drukken.

4. Tips en variaties

Spliterwten afbeelding 3

  • De hoeveelheid spliterwten is sterk afhankelijk van het gerecht. Voor erwtensoep kun je rekenen op ongeveer 100 gram gedroogde erwten per persoon. Dat is meestal goed voor een kleine driekwart liter van een niet al te gevulde soep. De meeste Indiase gerechten met spliterwten worden daarentegen als bijgerecht gegeten, waarbij minder dan de helft van die portie gewoonlijk al ruim afdoende is.
  • Gedroogde spliterwten zijn eigenlijk jaren te bewaren, mits je ze goed afgesloten bewaart. Voor spliterwten op vocht in blik of pot geldt eigenlijk hetzelfde.
  • Voortaan altijd voorkomen dat de spliterwten niet gaar worden of dat de spliterwten hard blijven? Gebruik niet te oude erwten, week ze minimaal 12 uur lang en kook ze in water met weinig of geen zout. Succes (vrijwel altijd) gegarandeerd!
  • En heb je geen tijd om zo lang te weken? Blancheer de erwten dan eerst kort (enkele minuten) in kokend water, zodat het water bij het weken veel sneller intrekt. Week ze dan twee uur voor je ze kookt.

Op dit artikel rust auteursrecht. Zonder onze toestemming is vermenigvuldiging verboden.

Aanbevolen artikelen

Meer groentes
Meer groentes
Recepten
Recepten

Comments

  2. Hoi

    Ik heb mijn erwten sinds vanochtend al in de week staan maar door omstandigheden ga ik tussen nu en maandag het niet meer redden om er snert van te maken kan ik ze zo laten staan of zal ik het invriezen?

    Beantwoorden

    • Is trouwens de 1ste keer dat ik snert maak en nu maar hopen dat ik snert wel lekker vind

    • waarom noemt men baking soda niet gewoon zuiveringszout. Ik als leek moet nog veel leren met koken maar door uw site kom ik op goede ideeën.

  4. Mensen, mensen is toch helemaal niet erg dat ze niet kapot koken, als ze maar zacht zijn. wat doe ik dan ?
    Ik zet de staafmixer er een minuutje of 5 op, meestal is dan alles fijn, echter dat controleer ik nog even door de erwtensoep even te zeven, vervolgens ga ik het eventuele restant nog even gericht pureren.
    Verder is het inderdaad heel belangrijk dat je nog geen andere ingredienten hebt toegevoegd zoals groente of vlees.

    Beantwoorden

  5. “Spliterwten worden gebruikt om een dikke, gebonden soep te maken, of een nog wat dikkere brij. Hiervoor moet de erwt niet zomaar gaar maar ook stuk worden gekookt, hetgeen dus altijd de bereidingswijze is. In de basis gebruik je een halve tot anderhalve liter water per kilo bonen. De kooktijd is minstens een halfuur of totdat de bonen geheel zacht zijn geworden”

    BONEN??????

    Beantwoorden

  6. Inmiddels 2017. Spliterwten van HAK in erwtensoep. Zelfs na 14 uur koken nog harde erwten. Las hier de truc van de baking soda – en ga dat uit pure wanhoop maar proberen.
    Hoop dat het werkt – anders kan hier 12liter erwtensoep door de wc

    Beantwoorden

    • De baking soda heeft wonderen verricht. 5 theelepeltjes op 10 liter soep, en na een half uurtje waren de erwten wel gaar/zacht.
      Ik heb een melding gedaan aan HAK – en eea is keurig door HAK afgehandeld

  8. ja het werkt met de bakjng soda! de soep wordt nu alsnog gaar. niet schrikken als je het erbij gooit, het gaat enorm schuimen. maar t werkt! na 30 min idd soep alsnog gaar

    Beantwoorden

  9. hallo allemaal, na vele jaren elk jaar een grote pan erwtensoep gemaakt te hebben en volgens iedereen en mijzelf heerlijk gelukt…is mij gisteren ook overkomen dat de spliterwten niet zacht willen worden….na alle groenten er in te hebben gedaan, dacht ik, ze worden in die drie kwartier nog wel gaarder, maar nee hoor….wat een ellende, zo druk geweest en dan dit!! de smaak is wel goed, maar door de hardere erwten is ook de smaak anders….ik vries ze toch in en maar afwachten of dat nog iets doet….koppie op mensen, weer wat geleerd….volgende keer goed kijken tot ze echt zacht zijn geworden en dan de groente er pas in….want die kan er nu niet meer uit….succes allemaal….

    Beantwoorden

    • Ik doe alles in een hogedrukpan en dan wordt alles heerlijk gaar.
      Dan deksel eraf en onder roeren op volle gas laten koken en indikken.
      Succes verzekerd.

  11. hallo ,ik heb een probleem met het zacht krijgen van split erwten,heb ze een anderhalve dag op de week en dan kook ik het ook nog 2 uur dan zijn ze nog niet zacht wie heeft er een idee

    Beantwoorden

    • Hoi dvanraan,

      Vervelend! Helaas, zoals we hieronder al aangaven in een eerdere reactie: het komt soms voor dat spliterwten simpelweg niet kapot te koken zijn. Hoe dat precies zit, kunnen ook de verkopers/telers zelf niet verklaren.

      Het is wel aan te raden de tip van Bianca nog even te proberen. Hopelijk lukt het dan alsnog. Succes!

  12. hoi als ik snert maak laat ik de erwten een anderhalve dag weken en dan zijn die krengen nog niet zacht dat zijn sp erwten van farmer of het zijn ouwe erwten ,wie helpt mij ,

    Beantwoorden

    • Een half theelepetje baking soda er bij doen.
      GEEN schoonmaak soda maar baking soda. Google maar es op dat spul,

    • Wat ik weet over erwten en split erwten, de split erwten niet weken en de hele erwt wel weken. Zo deed Mn moeder het en altijd gare erwtensoep. Maar ik heb oude split erwten van zeker een jaar oud, ik heb ze maar in de week gezet. Normaal doe ik dat nooit. Als ik erwten soep maak,eerst de erwten rin , en daar bovenop het vlees en daarop de groeten. En samen laten koken en er niet in roeren, anders koekt het aan. Was altijd lekkere soep

  14. Ik maak al jaren erwtensoep en week de (Hak) spliterwten een uur of zo nadat ik ze goed heb afgespoeld. Daarna kook ik ze een uur in het weekwater met schouderkarbonades. Wanneer ik het vlees uit elkaar pluk kook ik de boel nog eens een half uur of zo met alle groenten (een flinke aardappel, prei, knolselderij en een wortel). Ik heb nog nooit geen uit elkaar gevallen spliterwten gehad??

    Beantwoorden

    • ik ook nier Moniek, maar deze week overkwam het me toch: nog enigszins harde spliterwten!

    • Half augustus, midden in de nacht erwtensoep aan het koken….Prachtig, dat is echte passie voor het groene spul!!!

  16. Gloeiende! Die erwten worden na hele dag weken en 3 uur koken maar niet zacht! Ik snap het niet. Ik ga nu baking soda erbij mieteren.

    Beantwoorden

  17. Een oude maar probate methode als de erwten niet kapot te krijgen zijn:
    Voeg een klein beetje soda aan de erwten toe, gegarandeerd dat ze uit elkaar vallen.

    Beantwoorden

    • Wat voor sodag? Baking Soda? Of gewonen keukensoda?
      Ik hoor het graag. Bij mij worden de spliterwten na een nacht weken en uren koken ook absoluut niet gaar.
      vrgr Maya

    • Hoi Maya,

      We kunnen niet namens Han spreken, maar baking soda wordt inderdaad weleens aangeraden om het proces te versnellen. Daar hebben we zelf overigens geen ervaring mee, dus we horen het graag als het je daarmee wel lukt om de erwten kapot te koken. Succes!

    • Bedankt voor de reactie. Ik heb vandaag de proef op de som genomen. Omdat de spliterwten na een uur nog behoorlijk hard waren heb ik er een theelepeltje baking soda bij ingedaan. En dat hielp inderdaad. Na nog een halfuurtje koken zijn de meeste spliterwten tot pap gekookt, wat in dit geval helemaal prima is. Fijn om dit trucje te kennen. vrgr Maya

  19. hier ook probleem met erwten die niet helemaal zacht worden….balen….spliterwten gewoon op de markt gekocht….hoe kan dat nou….

    Beantwoorden

  20. Het is me (gelukkig) nog nooit overkomen dat spliterwten niet “gewoon” uit elkaar vielen, maar nu helaas wel. En ik heb ze nog nooit vooraf hoeven te weken! Voor het eerst heb ik geen pak spliterwten van het merk Silvo gevonden, maar de Jumbo had zakjes van 500 gr van Farmer. Dus om te beginnen ga ik weer hard op zoek naar Silvo.
    Verder valt het mij wel op dat de reacties van de afgelopen maanden 2015 zijn. Misschien toch een slechte oogst? Staafmixer is idd geen optie. Dan de blender maar proberen of anders handmatig net als de bruine bonen door de bonenmolen halen. Wel weer een klus…….!

    Beantwoorden

  21. Ik heb spliterwten bij Jumbo gekocht en heb een soortgelijke ervaring, zij het niet zo extreem: er zitten na urenlang koken en pureren nog harde stukjes in.

    Beantwoorden

  22. Hallo ,
    Ook ik heb een erwtensoeppakket van AH geprobeerd. Helaas met hetzelfde resultaat als Angela een jaar geleden. AH gebruikt nog dezelfde ingrediënten, spliterwten, die zelfs na veel uren nog hard blijven. Jammer van de moeite. Mijn ervaring met een los gekocht pak spliterwten is veel beter.
    Jammer AH, een gemiste kans.

    Beantwoorden

  23. Hallo, hier ook een reactie van mij.

    Ik heb ook erwtensoep gemaakt .
    Met het kant en klare erwtensoep pakket van AH..in Maastricht.
    Begon ook aan mezelf te twijfelen en kwam zodoende ook op deze site terecht.

    Jammer van de soep, de smaak was goed maar verder niet te pruimen. Harde spliterwten zijn niet te eten ook niet na gebruik van de staafmixer..

    Misschien is het een idee om Albert Heyn te vragen om een nieuw soeppakket met een pak ouderwetse spliterwten erbij voor deze gedupeerden.

    Ga nu maar een boterhammetje eten.

    Ik zal bij mijn volgende bezoek dit aan de klanten service van Albert Heyn Brusselse poort voorleggen.

    Angela

    Beantwoorden

  25. AH erwtensoep pakket gekocht.
    Spliterwten nacht geweekt, vervolgens gekookt, .erwten zijn en blijven hard. Met staafmixer fijn gemaakt maar resultaat is dat erwten nog te hard zijn.
    Jammer van de tijd.

    Gr, Xina

    Beantwoorden

    • Hier hetzelfde. Voor de 2e maal een AH erwtnsoeppakket waarvan de erwten niet gaar te krijgen zijn. De eerste keer vermoede ik nog dat iets verkeerd had gedaan, ditmaal niet meer. Helaas….

  26. Compleet pakket van A.H. gekocht.
    Zal wel aan mij liggen spliterwten nacht geweekt, niet gaar te krijgen.
    Staafmixer gebruikt redelijk te pruimen maar vind dit helemaal niks.
    Vraag mij af of dit gewoon een fout of slecht product is.
    Baal gewoon de oorzaak niet te weten.
    Hellige Frans [ut t Oosten]

    Beantwoorden

    • Beste Frans,

      Het komt soms voor dat spliterwten echt niet gaar te krijgen zijn. Dat kan diverse oorzaken hebben, maar waarschijnlijk betreft het simpelweg een slechte partij, zeker daar je ze al hebt voorgeweekt. Helaas kun je niet van tevoren zien of ze goed gaar zullen worden als je ze klaarmaakt…

    • Hallo Frans,

      Ook ik ben uit een ‘lichte wanhoop’ Internet opgegaan om te zien waarom mijn erwten niet stuk koken. Mijn AH erwten (inderdaad, uit het kookpakket) staan geloof ik al 8 uur te pruttelen. Duur pannetje soep zo, blik Unox is lekkerder.
      Maar afijn, ik denk dat het aan de AH kwaliteit ligt. Slecht dus.
      Ik ga de worst eruit vissen!

      Groeten,
      Eline

    • Hoi Henriëtte,

      Bedankt voor je vraag! Als er in het water na het blancheren geen viezigheid zit, kun je de erwten daar prima in verder weken, zonder nieuw water te hoeven pakken. Het maakt niet veel uit als het water daarna nog een tijdje warm blijft. De enige overweging is dat ze zo wel veel sneller de neiging hebben om uit elkaar te vallen bij het koken. Als dat niet in je recept past, kun je ze na het blancheren beter in nieuw, koud water verder weken.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *