Bloemkool koken: tips en recepten

Bloemkool is één van de populairste groentes van Nederland. En met reden: deze eetbare bloem is niet alleen erg smakelijk maar ook nog eens bijzonder gezond. Bovendien is bloemkool erg veelzijdig in de keuken. Het is een groente die op veel verschillende manieren kan worden bereid en die ook bij veel gerechten past. Zo past bloemkool niet enkel uitstekend bij de smaken van de Hollandse keuken, maar is het ook een veelgebruikt ingrediënt in exotische schotels zoals Indiase curry’s.

In dit artikel bespreken we deze heerlijke groente van a tot z. Dat doen we in vier punten:

1. Inleiding: wat is bloemkool voor groente?
2. Schoonmaken en snijden
3. Hoe moet je bloemkool bereiden, en welke recepten zijn ermee?
   1. Bloemkool koken populair
4. Overige handige tips en leuke variaties.

1. Inleiding: wat is bloemkool voor groente?

Bloemkool is, zoals de naam al zegt, de eetbare bloem van een koolsoort. Het heeft een vrij zachte, licht nootachtige smaak, die zich bij een te lange kooktijd ontwikkelt tot een uitgesproken, tamelijk onaangename koolsmaak. Er zijn enkele verschillende varianten, die echter in voedingswaarde amper uiteenlopen, zoals we hieronder bespreken.

1.1 Soorten bloemkool

Hoewel de witte variant veruit het meest bekend is, komt bloemkool in nog een aantal kleuren. Zo is er groene bloemkool (de puntige variant noemt men romanesco; zie ook ons artikel over deze torentjesbloemkool). Ook kom je soms gele, oranje, rode of zelfs paarse varianten tegen, zoals op de afbeelding hieronder. Weliswaar zien die er anders uit, maar de bereidingswijze en de smaak zijn niet belangrijk anders dan die van de standaard witte soort.

Wel is de voedingswaarde licht verschillend. De gele, oranje, rode en paarse kleuren worden namelijk veroorzaakt door antioxidanten. Je zou dus kunnen stellen dat ze nog een beetje gezonder zijn dan de witte soort.

Tip: overigens is het vaak zo dat gekleurde bloemkolen na het koken de kleur verliezen; door ze bijvoorbeeld te roosteren, te wokken of rauw te eten is dat (vrijwel) geheel te voorkomen.

1.2 Voedingswaarde: hoe gezond is bloemkool?

Bloemkool is een erg gezonde groente met een hoge voedingswaarde. Het is een prima bron van voedingsvezel, maar bevat zeer weinig calorieën. Ook is deze groente rijk aan diverse belangrijke antioxidanten en vitamines. Zo is het een uitstekende bron van vitamine C en een goede bron van foliumzuur. Verder bevat het ruime hoeveelheden sporenelementen, waaronder met name kalium.

2. Schoonmaken en snijden

Van bloemkool kun je alles eten, zelfs de bladeren (meer daarover hieronder bij Tips en Variaties). Meestal beperken we ons echter tot de stam en de bloemkoolroosjes. De belangrijkste uitdaging bij het snijden is om die zo te snijden dat ze gelijkmatig garen.

Verwijder eerst de bladeren en het dikke gedeelte van de stronk. Je kunt de stronk eten, maar let op dat die een vezelige, taaie schil heeft, die je eerst met een dunschiller of een mes weg moet schillen. Snijd de stronk dan in kleine stukjes.

Verder snijd je de roosjes zoveel mogelijk los van de stam, liefst in stukken van gelijkmatige grootte. Hoe groot ze dan precies zijn maakt minder uit dan of ze van gelijke grootte zijn. Snijd ook de stam in stukjes of plakjes. Die mag je vrij klein snijden, want de roosjes zijn zo gaar.

Ten slotte komt het wassen: gooi alle stukken in een vergiet en spoel ze goed af onder de kraan. Als je een bloemkool uit eigen tuin hebt is deze stap zeer belangrijk. Het schoonmaken doe je dan het beste door de stukjes kool in een bak water te leggen en even een halfuurtje met rust te laten, zodat eventueel ongedierte vanzelf het zinkende schip verlaat. Alternatief kun je ook de gehele bloemkool een tijdje laten weken. Dit lukt het beste als je ‘m met de stronk omhoog in het water zet.

Tip: er zijn nog enkele andere manieren om bloemkool te snijden, bijvoorbeeld om een soort couscous te krijgen. Die alternatieve methodes behandelen we in de volgende paragraaf.

3. Bereiden: hoe moet je bloemkool klaarmaken?

In de inleiding van dit artikel schreven we al dat bloemkool een veelzijdige groente is. Dat was niet overdreven, want je kunt bloemkool op vele verschillende manieren bereiden: koken, stomen, stoven, bakken, roerbakken of wokken, in de oven bereiden, roosteren of grillen, frituren, bloemkoolcouscous bereiden, er soep van maken, of het gewoon rauw eten.

We bespreken elke bereidingswijze apart. Tussendoor geven we nog enkele van onze beste recepten en variaties.

Tip: we gaan hieronder uit van rauwe bloemkool. Deze groente is echter ook vaak verkrijgbaar uit de diepvries. Eigenlijk kun je vaak vrijwel dezelfde kooktijden aanhouden, maar check altijd ook even de verpakking. En nooit eerst ontdooien, maar direct in de hete pan, oven of magnetron!

3.1 Bloemkool koken

Dit is veruit de meest gebruikte bereidingswijze van deze groente, maar toch gaat er nog vaak wat fout bij het bloemkool koken. Dat komt omdat er een te lange kooktijd wordt aangehouden, waardoor de groente een krachtige, vrij onaangenaam weeïge koolsmaak ontwikkelt. Ook komt er zo vaak een onplezierige geur vrij.

Reken daarom op een kooktijd van 8 tot 10 minuten om bloemkool beetgaar te krijgen. Als je enkel de roosjes kookt, hoef je zelfs maar 5 tot 8 minuten te rekenen om bloemkool te koken. Gebruik weinig water en een snufje zout. Prik eventueel met een vork in de groente om de garing te testen; de dikste stukken moeten zonder al te veel moeite aan de vork blijven hangen bij een beetgaar resultaat.

Tip: je kunt zo ook eenvoudig bloemkoolpuree maken. Gebruik voor de puree redelijk wat boter en melk en een blender of staafmixer voor een mooi gladde consistentie; ook moet de bloemkool goed gaar zijn (enkele minuten meer kooktijd dan voor beetgaar). Het is niet nodig om er extra aardappels bij te doen (kan wel natuurlijk). Bloemkoolpuree gaat goed samen met bijvoorbeeld vis.

3.2 Stomen

Stomen is een uitstekende manier om zoveel mogelijk voedingsstoffen te behouden. Reken op een kooktijd van 8-12 minuten; laat grove stukken iets langer stomen.

3.3 Stoven

Stoven is een ietwat riskante bereidingswijze, omdat je deze groente zo gemakkelijk te lang laat garen. Daardoor kunnen onaangename geuren en smaken ontstaan. Het is echter ook een goede manier om bloemkool juist een andere smaak mee te geven, zoals bijvoorbeeld bouillon. Snijd het in roosjes en bak de groente eerst enkele minuten aan. Blus daarna af met een vloeistof naar keuze – bijvoorbeeld water, bouillon, witte wijn – en voeg eventueel nog wat kruiden toe. Laat het daarna op zacht vuur in ongeveer 15 minuten mooi zacht stoven.

3.4 Bakken

Gebakken bloemkool gaat goed samen met kruiden als kerrie, of andere exotische ingrediënten als bijvoorbeeld kokosrasp. Snijd de groente in roosjes en bak het op matig vuur in wat olie of boter in ongeveer 20-25 minuten mooi bruin, knapperig en gaar.

Tip: als het te bruin wordt maar nog niet gaar is: even afblussen met wat water en verder gaar laten stoven.

3.5 Roerbakken of wokken

Snijd voor roerbakken of wokken de bloemkool in kleine roosjes. Zo kun je ze mooi beetgaar laten maar geeft het niet al te veel “crunch” in je gerecht. Reken op een kooktijd van 4-6 minuten. Bloemkool kan uitstekend door veel roerbakgerechten worden gemengd bij wijze van extra groente.

3.6 Bloemkool in de oven klaarmaken

In de oven kun je bloemkool mooi roosteren (zie punt 3.7 hieronder), maar meer klassieke bereidingen zijn ook mogelijk. Een echte aanrader is zowel simpel als smakelijk: gegratineerde bloemkool.

• Recept 1: gegratineerde bloemkool. Bijgerecht voor vier personen. Snijd ca. 1 kg bloemkool in vrij grove roosjes en kook ze beetgaar in water met een snufje zout (kooktijd 8 minuten). Verwarm intussen een oven voor op 180 graden en vet een ovenschaal in of gebruik bakpapier: kaasresten zijn soms lastig te verwijderen. Giet de groente af, doe het in de ovenschaal en bedek het met een laagje geraspte oude kaas, ongeveer 100-150 gram is voldoende. Laat deze ovenschotel in ongeveer 20 minuten mooi goudbruin gratineren.

  Zet alles op je lijst

3.7 Roosteren

Het nootachtige karakter, dat normaliter weinig uitgesproken tot niet aanwezig is, wordt door deze bereidingswijze zodanig uitvergroot dat het onmiskenbaar is. Vandaar ook dat geroosterde bloemkool zo’n uitstekende begeleider van wat meer uitgesproken, kruidige gerechten is. Het is ook nog eens heerlijk simpel.

• Recept 2: geroosterde bloemkool. Bijgerecht voor vier personen. Verwarm de oven voor op 200 graden. Snijd ca. 1 kg bloemkool in vrij kleine roosjes. Doe ze in een ovenschaal met een ruime hoeveelheid neutrale olie of lichte olijfolie en hussel kort door. Je wilt één laag hebben: als er veel op elkaar liggen liefst een tweede schaal gebruiken. Laat ze in 40-60 minuten gaar en knapperig goudbruin worden. Minstens één keer doorscheppen tussendoor voor een gelijkmatige garing. Afmaken met grof zout, peper en eventueel kerrie of nootmuskaat. Tip: kook ze voor een snelle versie kort voor (5-7 minuten) en doe ze in een zeer hete oven (220 graden of nog hoger, of gebruik de grill). Als het goed is ben je nu in de helft van de tijd klaar (20-30 minuten). Wel goed opletten dat het niet verbrandt.

  Zet alles op je lijst

3.8 Grillen

De grillsmaak combineert uitstekend met die van bloemkool. Het enige lastige is dat bloemkool al snel uit elkaar valt, maar daar is een oplossing voor. Snijd bloemkool hiertoe in dikke plakken (1,5-2,5 cm dikte) van boven naar beneden. Kook deze voorzichtig voor, of liever: stoom ze. Kooktijd ongeveer 8-10 minuten of 2 minuten langer voor stomen. Daarna voorzichtig droogdeppen, licht bestrijken met olie en enkele minuten per kant grillen in een grillpan of op de barbecue.

Als de bloemkool zich niet goed in plakken laat snijden is er nog een reserveoptie. Snijd de groente in vrij grote roosjes en prik die op een satéstokje. Ook hierbij eerst even de bloemkool koken (6 minuten volstaat wel).

3.9 Frituren

Net zoals vrijwel alle ingrediënten kun je bloemkool frituren in een beslaglaagje. Je kunt het echter ook zonder beslaglaagje doen, net zoals bijvoorbeeld aardappelen voor frietjes. Gebruik het liefste enkel de roosjes hiervoor. Frituur ze in hete olie (190 graden) enkele minuten tot ze vrij diep bruin zijn. Probeer eerst een paar als proef. Direct opeten, want anders komt het vocht in het binnenste naar buiten en worden ze van lekker krokant weer slap.

3.10 Bloemkoolcouscous maken

Raar maar waar: van bloemkool kun je een gerecht maken met een textuur die erg op couscous lijkt. Het kan op twee manieren: raspen, of in de keukenmachine. Raspen geeft het beste resultaat, maar het is redelijk arbeidsintensief en kan enkel met een hele scherpe rasp (bijvoorbeeld een microplane). Gebruik ook een vrij fijne rasp, zodat je korreltjes krijgt die net zo groot zijn als couscous. Alternatief gebruik je de keukenmachine. Snijd bloemkool eerst in roosjes zodat je een gelijkmatig resultaat krijgt, vul de machine tot maximaal de helft en puls net zolang totdat de gewenste korrelgrootte is bereikt.

Rauw zijn de korreltjes vrij zacht maar wel knapperig, zodat je het bijvoorbeeld als in een tabouleh kunt gebruiken. Kort gebakken is couscous van bloemkool meer als een rijst of een zachte couscous; ook de smaak is vaak wat milder. Dat bakken gaat trouwens heel simpel: besprenkel je bloemkoolcouscous met wat olie en bak het enkele minuten op middelhoog vuur. Of doe er olie door, spreid het uit op een bakplaat en bak het op 160-180 graden in ongeveer een kwartiertje goed. Tip: het is niet de bedoeling dat het erg verkleurt.

Het zal overigens niet verrassen dat je bloemkoolcouscous prima hetzelfde kunt kruiden als het echte graanproduct.

3.11 Bloemkoolsoep maken

Het is vrij eenvoudig om soep van bloemkool te trekken. De enige instinker is de kooktijd; zoals we al eerder aangaven moet je deze groente niet te lang koken, dus voor een zachte, romige soep heb je beslist een staafmixer nodig. We geven hieronder een basisrecept.

• Recept 3: bloemkoolsoep. Voor- of lunchgerecht voor vier personen. Neem een flinke gesnipperde ui en bak die in 10-15 minuten in wat olie zacht en glazig, maar niet al te bruin. Snijd intussen 400 gram geschilde aardappels in blokjes en 1 kg bloemkool in roosjes. Voeg de aardappel toe en 1 liter kippenbouillon. Laat vijf minuten koken en voeg de roosjes toe. Laat dit nog 10-15 minuten zacht pruttelen tot de groentes zacht zijn. Pureer met een staafmixer (eventueel in kleinere porties). Breng weer aan de kook, voeg naar smaak peper en zout toe en 100 ml room. Direct opdienen. Eventueel naar smaak nog bijkruiden met nootmuskaat of kerrie.

  Zet alles op je lijst

3.12 Bloemkool rauw eten

Rauw is deze groente lekker mild, met een iets pittige toon die na koken niet echt meer aanwezig is. Ook heeft het een aangenaam frisse beet. Je kunt het daarom bijvoorbeeld gebruiken in veel gevulde salades om gewoon wat extra groente toe te voegen.

4. Tips en variaties

• Reken op 250-300 gram ongesneden bloemkool per persoon voor een normale portie voor een hoofdgerecht; voor een voorgerecht volstaat ongeveer de helft. Het gewicht van een krop kan behoorlijk variëren, maar meestal volstaat één fors exemplaar voor drie tot vier personen.
• Bloemkool kun je voorgesneden en/of uit de diepvries kopen. Da’s lekker gemakkelijk, maar vaak ook wel duurder. Verse kolen zijn daarentegen meestal zeer betaalbaar en praktisch het gehele jaar door te krijgen. Let op dat de kool stevig aanvoelt, een mooie dichte krop heeft en mooi wit van kleur is.
• Verse bloemkool bewaren gaat het beste in de koelkast. Een gave krop blijft in een open plastic zak maximaal een week goed; aangesneden bloemkool kun je enkele dagen bewaren, mits je ‘m goed hebt afgedekt met vershoudfolie. Als je geen ruimte in je koelkast hebt kun je het ook op een koele, donkere plek daarbuiten bewaren, maar zo blijft het slechts enkele dagen goed.
• Als je het langer wilt bewaren kun je de bloemkool invriezen. Eerst kort blancheren (4-6 minuten) en dan direct invriezen. Zo blijft het tot wel zes maanden goed. Niet eerst laten ontdooien bij het uitvriezen.
• Zoals we hierboven al schreven kun je niet enkel de krop, maar ook de bloemkoolbladeren eten. Wel goed wassen en enkel frisse, stevige exemplaren gebruiken. De stevige nerf kun je bijvoorbeeld door roerbakschotels doen en de bladeren zelf gaan prima door een stamppot heen. De smaak is vergelijkbaar met de roosjes, wellicht iets pittiger en krachtiger.

---

Op dit artikel rust auteursrecht. Zonder onze toestemming is vermenigvuldiging verboden.

---